Đường thi tuyển dịch
07/06/2023
Từ xưa đến nay, chưa có một đất nước nào, một thời đại nào mà thơ ca “lên ngôi thiên tử” như thế. Lực lượng sáng tác đã hùng hậu, mà giới thưởng ngoạn lại càng rộng khắp, bao gồm tất cả mọi giai tầng, mọi lĩnh vực: vua, quan, sĩ, thứ, tăng đồ, thương gia, kỹ nữ, nông dân… có thể nói: cả xã hội làm thơ, cả xã hội yêu thơ và đọc thơ! Nhiều giai thoại, bút ký, phản ánh tình hình ấy. Bạch Cư Di từng đã tự đánh giá: “Từ Trường An đến Giang Lăng ba bốn nghìn dặm, phàm các trường làng, chùa Phật, quán trọ, thuyền đi, đâu đâu cũng thấy đề thơ tôi. Các sĩ thứ, tăng đồ, sương phụ, xử nữ cũng thường thường đọc.
Dịch là một quá trình lao động khó khăn, nhất là đối với thơ, vừa mang tính khoa học, vừa mang tính nghệ thuật, chẳng khác gì một dạng sáng tác đặc biệt trên nguyên mẫu có sẵn. Đọc nhiều bản dịch từ một bài thơ Đường, biết đâu chúng ta chợt phát hiện ra một cái gì đó trong ngôn ngữ, trong ý tưởng chưa ai nghĩ tới, làm phong phú thêm nội dung của nó, kéo dài thêm cuộc sống của nó. Nhà xuất bản Thuận Hoá cho ra đời bộ Đường thi trích tuyển của tác giả Lê Nguyên Lưu cũng vì lẽ đó.