14/12/2025
Nhan đề: Lịch sử văn học Việt Nam. Tập IX, Văn học Việt Nam (1945–1975). Quyển 1 (1945–1954)
Chủ biên: PGS.TS. Phan Trọng Thưởng
Loại hình tài liệu: Văn học sử / công trình nghiên cứu tổng quan
Nhà xuất bản: Nhà xuất bản Văn học
Nơi xuất bản – Năm xuất bản: (chưa xác định từ bìa trước – cần đối chiếu trang tên sách)
Mô tả vật lý: 1 tập; khổ (chưa xác định); bìa cứng (ước đoán theo ảnh)
Ngôn ngữ: Tiếng Việt
Ghi chú: Đây là một phần trong bộ Lịch sử văn học Việt Nam; cần bổ sung thông tin bộ, số trang, tài liệu tham khảo, chỉ mục.
Tập IX của bộ Lịch sử văn học Việt Nam đi vào giai đoạn 1945–1975—một thời kỳ đặc biệt khi vận động lịch sử, chiến tranh và kiến thiết xã hội tạo ra những biến đổi sâu sắc đối với đời sống văn học. Quyển 1 (1945–1954) tập trung vào chặng đầu sau Cách mạng Tháng Tám, khi nền văn học bước vào nhiệm vụ mới: vừa phản ánh hiện thực lớn lao của dân tộc, vừa định hình hệ giá trị thẩm mỹ phù hợp với bối cảnh kháng chiến – kiến quốc.
Trong cấu trúc văn học sử, giai đoạn này thường được nhìn như nơi hình thành các hệ hình: quan niệm về nhà văn – công dân; mối quan hệ giữa văn nghệ và đời sống; tổ chức lực lượng sáng tác; hệ thống thể loại và diễn ngôn phê bình. Cuốn sách (với vai trò tổng thuật và phân kỳ) giúp người đọc nắm được “bức tranh lớn” và những đường dây quan trọng: sự vận động của văn xuôi hiện thực – kháng chiến, thơ ca với cảm hứng cộng đồng và lý tưởng, kịch và ký như những phương tiện phản ánh nhanh nhạy, cùng sự hình thành tiêu chuẩn tiếp nhận trong công chúng thời chiến.
Giá trị của cuốn sách nằm ở năng lực “đặt văn học vào đúng tọa độ”: tác phẩm không chỉ là văn bản, mà còn là kết quả của môi trường tư tưởng, tổ chức văn nghệ, báo chí xuất bản, và nhu cầu xã hội. Đối với người học, đây là tài liệu nền để hiểu sự liên tục – đứt gãy giữa tiền chiến và kháng chiến, sự hình thành các khuynh hướng chủ đạo, và những vấn đề đặt ra cho phê bình văn học khi văn học gắn chặt với lịch sử dân tộc.
Ban biên tập Nguyễn Văn Tuấn