10/10/2025
Tác giả: Hòa Diệu Thúy
Thể loại: Chuyên luận
Nhà xuất bản: Hội Nhà văn
Cuốn chuyên luận “Truyện ngắn hiện đại Việt Nam 1945–1975” là công trình nghiên cứu công phu, tổng hợp nhiều nguồn tư liệu văn học, phê bình và sáng tác trong giai đoạn ba thập kỷ giữa thế kỷ XX – một thời kỳ đặc biệt trong tiến trình hiện đại hóa văn học Việt Nam. Tác giả Hòa Diệu Thúy triển khai phân tích dựa trên nền tảng lý thuyết thể loại, thi pháp học và bối cảnh lịch sử – xã hội.
Nội dung sách được chia thành ba phần lớn: (1) sự hình thành và định hướng tư tưởng của truyện ngắn sau 1945, (2) đặc điểm nghệ thuật – nhân vật – kết cấu của truyện ngắn kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, và (3) vai trò của truyện ngắn trong việc khẳng định bản sắc dân tộc, tinh thần nhân đạo, hiện thực và cách mạng.
Tác phẩm mở ra một cái nhìn toàn diện và sâu sắc về lịch sử thể loại truyện ngắn Việt Nam hiện đại, trong giai đoạn 1945–1975 – khi văn học trở thành “vũ khí tinh thần” của cả dân tộc. Hòa Diệu Thúy đặt truyện ngắn vào bối cảnh lịch sử và văn hóa, cho thấy sự gắn bó mật thiết giữa văn học và đời sống, giữa người nghệ sĩ và vận mệnh đất nước.
Bằng lập luận chặt chẽ, tác giả khẳng định rằng truyện ngắn Việt Nam trong thời kỳ này không chỉ phản ánh hiện thực chiến tranh và đời sống cách mạng, mà còn thể hiện những chuyển biến sâu sắc trong ý thức nghệ thuật – từ lãng mạn, hiện thực đến trữ tình và nhân bản. Các nhà văn như Nam Cao, Nguyễn Minh Châu, Anh Đức, Nguyễn Kiên, Nguyễn Thành Long… được phân tích như những đại diện tiêu biểu cho phong cách nghệ thuật đa dạng nhưng cùng hướng đến giá trị nhân văn và niềm tin vào con người.
Tác phẩm là tài liệu quý cho sinh viên, giảng viên và người nghiên cứu văn học Việt Nam. Đặc biệt, nó giúp người đọc hiểu rằng sự phát triển của truyện ngắn không chỉ là tiến trình nghệ thuật, mà còn là hành trình khẳng định bản sắc tinh thần Việt Nam trong thế kỷ XX.
Ban biên tập: Nguyễn Văn Tuấn