08/12/2025
Nhan đề: Vũ Trọng Phụng – Về tác gia và tác phẩm
Tác giả/Nhóm biên soạn: Không ghi rõ trên bìa (đây thường là sách nghiên cứu dành cho học tập)
Đối tượng nghiên cứu: Vũ Trọng Phụng
Thể loại: Nghiên cứu – phê bình – giới thiệu tác giả
Nhà xuất bản: Nhà xuất bản Giáo dục
Nơi xuất bản/Năm xuất bản/Khổ/Số trang: Không ghi
Ngôn ngữ: Tiếng Việt
Từ khóa/Chủ đề: Vũ Trọng Phụng; văn học hiện thực phê phán; tiểu thuyết Việt Nam 1930–1945; phê bình văn học; tác gia – tác phẩm.
“Vũ Trọng Phụng – Về tác gia và tác phẩm” là cuốn sách thuộc dạng chuyên khảo/ tuyển chọn tư liệu, nhằm giới thiệu có hệ thống về cuộc đời, sự nghiệp và giá trị sáng tác của nhà văn Vũ Trọng Phụng – “ông vua phóng sự đất Bắc” và là một trong những đỉnh cao của văn học hiện thực phê phán Việt Nam giai đoạn 1930–1945.
Nội dung kiểu sách này thường đi theo hai trục lớn. Trục thứ nhất là chân dung tác gia: xuất thân, bối cảnh sống, hành trình cầm bút, quan niệm nghệ thuật và vị trí của Vũ Trọng Phụng trong văn học Việt Nam. Đây là phần giúp người đọc hiểu vì sao một đời văn ngắn ngủi lại có thể sinh ra những tác phẩm sắc lạnh, dồn dập năng lượng phê phán và giàu giá trị nhân đạo đến vậy. Sự nghèo khó, sự va đập trực diện với xã hội thực dân nửa phong kiến, cùng bản năng quan sát đặc biệt nhạy bén đã tạo nên một Vũ Trọng Phụng “nhìn thẳng sự thật” và không né tránh những mảng tối của đời sống.
Trục thứ hai là tìm hiểu các tác phẩm tiêu biểu: phóng sự, tiểu thuyết, truyện ngắn… Người đọc sẽ được dẫn dắt qua thế giới nghệ thuật của “Số đỏ”, “Giông tố”, “Vỡ đê”, “Làm đĩ”, “Kỹ nghệ lấy Tây”… với những lát cắt hiện thực vừa trần trụi vừa châm biếm. Vũ Trọng Phụng phơi bày sự lố lăng của tầng lớp thượng lưu tân học nửa mùa, nỗi thống khổ của người nghèo, sự mục ruỗng của luân lý giả, và những cơ chế xã hội đẩy con người vào bi kịch. Đằng sau giọng cười cay nghiệt là một trái tim đau đớn trước thân phận bị chà đạp.
Sách “Về tác gia và tác phẩm” còn có giá trị ở chỗ giải mã nghệ thuật trào phúng và hiện thực của Vũ Trọng Phụng: cách dựng cảnh, đối thoại, xây nhân vật điển hình, thủ pháp nghịch dị hóa; cũng như phong cách ngôn ngữ sống động, giàu khẩu khí phố phường mà vẫn sắc như dao mổ. Nhờ đó, người học và người đọc có thể tiếp cận Vũ Trọng Phụng không chỉ bằng cảm xúc mà còn bằng công cụ phân tích.
Với học sinh – sinh viên, cuốn sách là “chìa khóa” để đọc đúng, đọc sâu nhà văn lớn. Với giáo viên, đây là tư liệu hỗ trợ giảng dạy. Với độc giả yêu văn chương, sách giúp ta gặp lại một Vũ Trọng Phụng vừa khốc liệt trong phê phán, vừa nhân hậu trong cốt lõi – một người viết đã để lại lời cảnh tỉnh còn nguyên sức nóng cho xã hội hôm nay.
Ban biên tập: Nguyễn Văn Tuấn